Phác Đồ Điều Trị Mụn Trứng Cá (Chuẩn Y Khoa 2025)
Phác đồ điều trị mụn trứng cá chuẩn y khoa phải được áp dụng để đạt hiệu quả tối ưu trong quá trình điều trị mụn. Phác đồ trị mụn trứng cá phải căn cứ vào tình trạng mụn trên để đảm bảo điều trị mụn hợp lý. Dưới đây sẽ trình bày phác đồ điều trị mụn trứng cá của Bộ Y tế để bạn đọc tham khảo.
Mụn trứng cá là gì?
Mụn trứng cá là tình trạng mụn nhọt rất phổ biến. Nguyên nhân chủ yếu hình thành mụn trứng cá bao gồm: tăng tiết chất bã (dầu nhờn), sừng hoá cổ nang lông, vi khuẩn gây mụn propionibacterium acnes (P. acnes) hoạt động mạnh, do di truyền, chế độ sinh hoạt và ăn uống, rối loạn nội tiết tố, áp lực căng thẳng và yếu tố môi trường xung quanh.
Mụn trứng cá thường biểu hiện với nhiều dạng tổn thương khác nhau như: mụn mủ, mụn đầu đen, mụn cám, mụn đầu trắng, mụn trứng cá bọc, mụn viêm…Mụn thường xuất hiện ở mặt, cằm, lưng, ngực,…
Mục tiêu chung của phác đồ trị mụn trứng cá
Trong phác đồ điều trị mụn trứng cá của Bộ Y Tế nêu rõ 3 mục tiêu điều trị mụn gồm:
- Kiểm soát và điều tiết quá trình tiết bã nhờn trên da
- Chống dày sừng cổ tuyến bã dưới da
- Ức chế, tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, ngăn ngừa nhiễm khuẩn
Phác đồ điều trị mụn trứng cá chuẩn y khoa
Phác đồ trị mụn trứng cá do Bộ Y Tế quy định bao gồm sử dụng thuốc bôi tại chỗ trị mụn trứng cá và thuốc uống trị mụn trứng cá.
Sử dụng thuốc bôi trị mụn trứng cá
Trong phác đồ điều trị mụn trứng cá của Bộ Y Tế sử dụng các loại thuốc bôi trị mụn sau:
Thuốc chứa thành phần Retinoid
Những thuốc trị mụn trứng cá chứa thành phần Retinoid có tác dụng dụng làm tiêu nhân mụn, chống viêm đồng thời ngăn ngừa sự hình thành của nhân mụn,…
Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng thuốc có thể xuất hiện những những tác dụng phụ trong thời gian đầu điều trị hoặc có thể diễn ra trong toàn bộ quá trình điều trị. Các tác dụng phụ này bao gồm:
- Khô da và đỏ da
- Da bị kích ứng
- Hồng ban tróc vảy ngoài da
- Da bị nhạy cảm với ánh sáng, đặc biệt là tia chiếu của mặt trời.
Thuốc Benzoyl peroxid
Benzoyl peroxid là một loại thuốc trị mụn trứng cá có tác dụng diệt khuẩn trên phạm vi rộng. Khi bôi lên da sẽ làm tiêu diệt vi khuẩn gây mụn P. acnes và axit béo tự do của tuyến bã. Đồng thời thuốc còn giúp tiêu nhân mụn, chống viêm.
Thuốc benzoyl peroxid thường được điều chế ở 3 dạng là kem bôi, gel và chất làm sạch nồng động từ 2,5% đến 10%.
Thuốc bôi trị mụn trứng cá Benzyl peroxid cũng có một số tác dụng phụ như: làm da nhạy cảm với ánh sáng mặt trời và làm da bị khô. Chính vì thế, khuyến cáo nên sử dụng thuốc này vào lúc chiều tối để giảm tình trạng da nhạy cảm với ánh sáng.
Thuốc kháng sinh bôi ngoài da
Kháng sinh dùng trong điều trị mụn trứng cá có tác dụng tiêu diệt khuẩn P.acnes, chống viêm trực tiếp nhờ tác động ức chế hóa ứng động của bạch cầu trung tính.
Thuốc kháng sinh bôi ngoài da trong phác đồ trị mụn trứng cá thường có dạng dung dịch tan trong cồn, gel và lotion giúp làm giảm triệu chứng kích thích của da.
Sản phẩm có thể kết hợp với các loại thuốc khác để làm giảm sự đề kháng như:
- Erythromycin 3%
- Benzoyl peroxid 5%
- Clindamycin 1%
- Benzoyl peroxide 5%.
Thuốc chứa Azelaic acid
Acid azelaic là loại thuốc bôi trị mụn trứng cá có công dụng ức chế vi khuẩn và ngăn chặn quá trình hình thành nhân mụn dưới da. Thuốc bôi trị mụn trứng cá chứa Azelaic acid được điều chế dưới dạng cream 20%.
Một sốt tác dụng phụ có thể xảy ra khi bôi thuốc lên da như ngứa, có cảm giác bỏng da tại chỗ nên người bệnh cần chú ý.
(*) Lưu ý: Có thể phối hợp các loại thuốc bôi trị mụn trứng cá kể trên để gia tăng hiệu quả điều trị mụn, xử lý tận gốc mụn trứng cá. Tuy nhiên không được phối hợp những loại thuốc trị mụn có chứa nhóm cyclin với nhóm retinoid. Nên tham khảo bác sĩ da liễu trước khi sử dụng kết hợp nhiều loại thuốc bôi.
Thuốc uống trị mụn trứng cá
Một cách trị mụn khác có trong phác đồ điều trị mụn trứng cá của Bộ Y Tế là sử dụng thuốc uống. Các loại thuốc uống có trong phác đồ trị mụn trứng cá này bao gồm:
Thuốc kháng sinh
Nếu áp dụng phác đồ điều trị mụn trứng cá với thuốc kháng sinh dạng uống, bác sĩ da liễu sẽ căn cứ vào tình trạng mụn của từng bệnh nhân để kê đơn thuốc kháng sinh phù hợp. Các loại thuốc này gồm có:
- Doxycyclin: 100 mg/ngày x 30 ngày đầu, sau đó giảm xuống còn 50 mg/ngày dùng trong từ 2 đến 3 tháng tiếp theo.
- Tetracyclin 1,5 g: dùng trong 8 ngày hoặc 0,25 g/ngày x 30 ngày hoặc cho đến khi khỏi.
- Trường hợp không có chỉ định của nhóm cycline, có thể dùng kháng sinh nhóm macrolide thay thế.
Tác dụng phụ:
- Da bị nhạy cảm với ánh sáng khi dùng Tetracyclin và Doxycyclin
- Rối loạn tiêu hóa khi dùng Erythromycin.
Isotretinoin
Thuốc uống trị mụn trứng cá Isotretinoin có tác dụng ức chế và kiểm soát quá trình sản xuất chất bã nhờn dưới da, đồng thời thúc đẩy quá trình tiêu sừng. Liều dùng thuốc trị mụn Isotretinoin như sau:
- Đối với trường hợp dùng tấn công: 0,5 đến 1mg/kg/ngày, dùng liên tục trong 4 tháng.
- Đối với trường hợp dùng duy trì: 0,2 – 0,3 mg/kg/ngày, dùng trong vòng 2 đến 3 tháng.
Thuốc Isotretinoin có khả nhiều tác dụng phụ như: khô da, bong da, môi, loét miệng, kích thích mắt và một số tác dụng phụ khác. Do đó cần tham khảo thật kỹ ý kiến của bác sĩ, tuyệt đối không tuỳ tiện sử dụng thuốc.
(*) Lưu ý:
- Không dùng thuốc trị mụn Isotretinoin trong thời kỳ mang thai, hoặc đang cho con bú vì nguy cơ gây quái thai (khớp sọ thoái hoá nhanh gây não bé, khó đẻ).
- Không dùng phối hợp với thuốc Tetracyclin vì sẽ làm tăng áp lực nội sọ, gây u.
- Không dùng cho trẻ dưới 16 tuổi.
Xem chi tiết về: Cách điều trị mụn bằng Isotretinoin
Hormon
- Công dụng của thuốc: Thuốc trị mụn trứng cá này là thuốc đối kháng androgen có nguồn gốc tự nhiên, có tác dụng kiểm soát quá trình tiết bã nhờn trên da.
- Cách dùng sử dụng thuốc: vỉ 21 viên, bắt đầu uống viên đầu tiên khi có hành kinh, mỗi ngày uống 1 viên, nghỉ 7 ngày. Thời gian dùng thuốc từ 3-6 tháng.
- Thuốc có nhiều tác dụng phụ nên cần có chỉ định và theo dõi của bác sĩ da liễu.
Một số loại thuốc khác
Trong phác đồ điều trị mụn trứng cá có thể sử dụng thêm một số loại thuốc bổ sung khác để hỗ trợ và gia tăng hiệu quả làm giảm mụn như:
- Vitamin B2
- Biotin
- Bepanthen
- Kẽm (Zn)
Áp dụng liệu pháp kỹ thuật hiện đại trong phác đồ điều trị mụn trứng cá
Bên cạnh sử dụng các loại thuốc bôi và thuốc uống trong phác đồ điều trị mụn trứng cá thì hoàn toàn có thể áp dụng một số liệu pháp điều trị mụn trứng cá ứng dụng công nghệ kỹ thuật hiện đại.
Một số kỹ thuật trị mụn tứng cá hiệu quả đang được ứng dụng hiện nay như:
Liệu pháp chiếu sáng sinh học
Phương pháp này sử dụng ánh sáng có bước sóng phù hợp để điều trị mụn, cụ thể:
- Ánh sáng xanh sẽ làm biến đổi porphyrin của vi khuẩn và tiêu diệt vi khuẩn gây mụn
- Ánh sáng đỏ làm tăng quá trình lưu thông máu, giúp dưỡng chất đến da tốt hơn để nuôi dưỡng làn da
Liệu pháp lăn kim điều trị mụn trứng cá
Đây là cách trị mụn trứng cá được áp dụng phổ biến hiện nay. Phương pháp này giúp loại bỏ tế bào sừng già cỗi, làm thông thoáng cổ nang lông giúp dưỡng chất dễ dàng thẩm thấu vào da, kích thích tái tạo tế bào da mới.
Liệu pháp lấy nhân mụn chủ động
Chủ động lấy nhân mụn ra khỏi da sớm sẽ giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm, lây lan của mụn, ngăn chặn quá trình phát triển của mụn.
Việc lấy nhân mụn phải đảm bảo thực hiện đúng quy trình, vệ sinh sạch sẽ nếu không sẽ tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng và để lại sẹo rỗ. Vì vậy không nên tự ý nặn mụn tại nhà.
Liệu pháp chemical peel hay tẩy da chết hoá học
Đây là cách điều trị mụn sử dụng một số loại axit như: Mandelic acid, Salicylic acid, Retinol, Trichloroacetic acid,…để là bong tróc lớp tế bào chết, kiểm soát dầu thừa, qua đó điều trị mụn trứng cá, mụn ẩn hiệu quả.
Những lưu ý cần biết trong và sau khi áp dụng phác đồ trị mụn trứng cá
- Giữ vệ sinh da mặt thật sạch sẽ bằng cách tẩy trang và rửa mặt bằng sữa rửa mặt đều đặn 2 lần 1 ngày (sáng và tối)
- Tuyệt đối không dùng tay sờ lên da tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mụn xâm nhập và tân công khiến cho tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn.
- Hạn chế trang điểm quá dày và thoa quá nhiều kem dưỡng bởi sẽ khiến lỗ chân lông dễ bị bít tắc, dễ bị nhiễm khuẩn hình thành mụn trứng cá.
- Sau khi nặn mụn, lấy nhân mụn cần sử dụng các sản phẩm có tác dụng làm dịu da để tránh da bị kích ứng.
- Phải sử dụng kem chống nắng, đặc biệt thoa dày hơn tại những vùng mới nặn mụn để tránh bị tổn thương bởi tia UV gây ra thâm.
- Không nên tẩy tế bào chết sau khi điều trị mụn trứng cá để tránh gây kích ứng da.
- Phải tẩy trang (nếu có trang điểm) và không thoa bất kỳ sản phẩm dưỡng da nào lên da khi tập thể thao, tránh việc mồ hôi tiết ra làm tắc nghẽn lỗ chân lông.
- Hạn chế ăn những thức ăn chứa nhiều tinh bột, đường, chất béo bão hoà, cay nóng, thức ăn nhanh, đồ ăn vặt.
- Tăng cường ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi mát, hàu, cá, hạt lanh, trà xanh, thực phẩm chứa probiotic để da có đủ dưỡng chất đi nuôi dưỡng và tái tạo lại một làn da mới, đẹp và khỏe hơn.
- Uống thật nhiều nước, từ 2 – 3 lít mỗi ngày, để đào thải độc tố và cung cấp độ ẩm cho da giúp kiểm soát tiết nhờn, làm da luôn mịn màng khoẻ mạnh.
BVTM Gangwhoo – Địa chỉ trị mụn trứng cá an toàn, hiệu quả
Bên cạnh áp dụng phác đồ điều trị mụn trứng cá chuẩn Y khoa thì chúng ta nên lựa chọn điều trị mụn công nghệ cao để tối ưu hiệu quả điều trị mụn, giúp làn da nhanh chóng sạch mụn, mịn màng và khoẻ mạnh. Đó là lý do bạn nên lựa chọn điều trị mụn công nghệ Skin Get – IPL của bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo.
Skin Get – IPL tại bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo là kỹ thuật điều trị mụn trứng cá hiện đại, ứng dụng công nghệ cao giúp xử lý mụn trứng cá hiểu quả chỉ sau 1 liệu trình và ngăn chặn mụn tái phát.
Kết quả điều trị mụn tại bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo
Bên cạnh điều trị mụn trứng cá, bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo cung cấp đa dạng dịch vụ điều trị và chăm sóc da chất lượng khác. Khách hàng muốn tham khảo hãy click vào đây!
Lời kết
Trên đây là toàn bộ phác đồ điều trị mụn trứng cá của Bộ Y Tế đang được áp dụng phổ biến. Mong rằng sau khi tham khảo những thông tin hữu ích này, bạn sẽ có được một phác đồ trị mụn trứng cá hiệu quả, giúp bạn nhanh chóng cải thiện làn da của mình nhé!
